Sójka Garrulus glandarius

Grrulus pochodzi z łaciny i oznacza gadatliwość, zaś glandarius pochodzi od słowa glans i oznacza żołądź. Niepokojona sójka głośno terkocze i odzywa się głosem podobnym do myszołowa. U sójek obserwuje się zjawisko zwane mrówkowaniem. Polega ono na siadanie ptaka obok mrowiska i stroszy pióra. Rozgniewanie mrówki atakują sójkę kwasem mrówkowym. Chwyta ona również pojedyncze mrówki i wsadzają je pod piórka. Tłumaczyć to można jako działanie przeciw pasożytnicze i oczyszczające pióra.

Długość ciała: 32 - 35 centymetrów

Masa ciała: 150 - 175 gram

Rozpiętość skrzydeł: 52 - 58 centymetrów

Wygląd: Samce, jak i samice mają takie samo upierzenie. Brązowo - szary kolor piór, biały kuper oraz niebieskie lusterka, to jej cecha rozpoznawcza. Czapeczka w zależności od podgatunku może przybierać białoszarą, rdzawobrązową lub czarną barwę. Młode sójki wyróżniają węższe sterówki oraz mniejsza liczba czarnych prążków na pokrywach skrzydłowych.

Lęgi: Na wiosnę samiec zaczyna śpiewać swą cichą piosenkę, naśladując odgłosy różnych ptaków, a nawet zwierząt. Oboje partnerów wspólnie zaczyna budować gniazdo w ostatnich dniach kwietnia, bądź też na początku maja. Gniazdo znajduje się zazwyczaj na wysokości 5 metrów i zbudowane jest zazwyczaj w koronach drzew iglastych. Partnerzy razem wykonują wszystkie obowiązki związane z lęgiem, a także utrzymują kontakt głosowy. W pierwszym lęgu samica składa od 5 do 7 jaj, natomiast powtarzający się lęg składa się z 3 czy nawet 4 jaj. Jaja są składane w odstępach jednodniowych. Wysiadywanie odbywa się przez obydwoje rodziców i trwa od 16 do 17 dni. Młode karmione są przez dorosłych pokarmem znajdującym się w ich wolu. Rodzina trzyma się razem do jesieni. Młode sójki wymagają dokarmiania przez trzy tygodnie od opuszczenia gniazda. Rodzice potrafią obronić swoje potomstwo przed mniejszymi drapieżnikami.

Pożywienie: Żywią się owadami, ptasimi jajami, jak i pisklętami. Mogą polować na młode i dorosłe ptaki. Ich pokarmem są również jaszczurki, gryzonie, żaby, leśne owoce. Jesienią ich pokarmem są orzechy laskowe, bukiew, żołędzie, ziarna z pól, groch i fasola.

Występowanie: Cała Europa, z wyjątkiem północy i wschodu, gdzie panuje sójka syberyjska. Na całym świecie opisano około 30 podgatunków sójki.

Występowanie na Podlasiu: Lasy liściaste, mieszane i iglaste.



Sójka Garrulus glandarius

Kaczka mandarynka Aix galericulata

Długość ciała: 41 - 49 centymetrów

Masa ciała: 500 gram

Rozpiętość skrzydeł: 65 - 75 centymetrów

Wygląd: Samiec w szacie godowej bogato ubarwiony w okresie od września do maja. Grzywa na głowie koloru metalicznej zieleni oraz o ubarwieniu rdzawym, Boki głowy mienią się bielą i pomarańczowo - rdzawą barwą piór. Szyja przybiera barwy od złotobrunatnej do kasztanowo - brunatnej, zaś dolna część szyi przybiera barwę purpurowo - liliową. Spodnia część tułowia koloru białego, przedpiersie przepasane dwiema białymi, czarno obrzeżonymi pręgami. Boczna część tułowia jasno brunatna z delikatnymi czarnymi prążkami. Wachlarze boczne barwy pomarańczowej z białym oraz czarnym laminowaniem. Samica barwy szarobrązowej z białą otoczką oka i bruzdą oczną skierowaną do tyłu głowy. Posiada dużo ciemniejszy dziób niż samiec, w kolorze brunatno - czerwonym. Samica bardzo podobna do samicy Karolinki. W szacie spoczynkowej samiec podobny jest do samicy. Jedynie dziób i nogi, choć bledsze, zachowują barwy z szaty godowej. Dosyć milczące ptaki o piskliwym głosie.

Lęgi: Toki rozpoczynają się wiosną. Samce prezentują swoje kolorowe upierzenie wypinając swoją pierś i stroszą tym samym czub głowy. Gdy ptaki dobiorą się w pary, samce nieustannie podążają za nawołującą samicą. Para mandarynek pozostaje sobie wierna przez całe życie.  Zakładają gniazda w spróchniałych pniach lub w wysoko znajdujących się dziuplach. Czasami zadowalają się miejscem wśród nadrzecznych drzew z gęsto obrośniętymi pnączami. Jaja są znoszone przez samicę w czerwcu i lipcu. Składa od 8 do 15 jaj, które wysiaduje przez 28 - 30 dni. Młode po wykluciu są bardzo żwawe. Kiedy czują się zagrożone nurkują i chowają się wśród roślinności nadwodnej.

Pożywienie: Roślinność wodna i lądowa, drobne bezkręgowce, zboża, owady, dżdżownice, ślimaki, żołędzie i nasiona drzew.

Występowanie: Południowo - wschodnia Syberia, północno - wschodnie Chiny, Japonia.

Występowanie na Podlasiu: Uciekinier z hodowli i zoo.



Samiec mandarynki Aix galericulata

Samica mandarynki Aix galericulata

Samce i samica mandarynki Aix galericulata

Gil Pyrrhula pyrrhula

Nazwa ptaka pochodzi z języka greckiego (pyrros) i oznacza kolor ogniście czerwony. Ptaki te nie znoszą samotności. Młode samce łączą się w homoseksualne pary, niestety już na jesień się rozpadają. Zimą ptaki te łączą się w stadka. Udowodniono naukowo, że samców gila jest więcej niż samic (na jedną samicę przypada dwóch samców).

Długość ciała: 16 - 17 centymetrów

Masa ciała: 25 - 30 gram

Wygląd: Samce posiadają jasno czerwone gardło oraz brzuch. Samice posiadają brązowo - czerwoną barwę piersi. Ponadto osobniki dorosłe posiadają czarne czapeczki oraz biały kuper. Osobniki młodociane pozbawione są czapeczki, posiadają szare upierzenie.

Lęgi: Samce już w lutym zwabiają swoim śpiewem samice. Zaloty trwają dosyć długo, po czym ptaki łączą się w pary na całe życie. Lęgi następują w maju, zaś gniazdo znajduje się przeważnie na zewnętrznych gałęziach sosny na wysokości od 2 do 5 metrów. Samica składa od 5 do 6 niebieskich jaj i wysiaduje je 12 - 14 dni. W czasie wysiadywania przez samicę, samiec dostarcza samicy pokarm. Po około dwóch tygodniach życia, pisklęta opuszczają gniazdo i zostają nadal pod opieką swoich rodziców (głównie samca). W roku występują dwa lęgi w maju oraz czerwcu.

Pożywienie: Jagody, nasiona drzew i chwastów, wiosną pączki drzew i krzewów, małe pająki. Młode karmione są rozmiękłymi nasionami.

Występowanie: Europa, Wyspy Kanaryjskie, Azory, Afryka (powyżej zwrotnika Raka), Półwysep Arabski, Wyspy Japońskie, Azja Mniejsza, regiony Azji na północ od Himalajów, Madera oraz Wyspy Zielonego Przylądka.

Występowanie na Podlasiu: Świerkowe młodniki i bory mieszane (głównie korony drzew). Zimą obecne w lasach, parkach, ogrodach i karmnikach.


Samiec gila Pyrrhula pyrrhula

Samica gila Pyrrhula pyrrhula

Trzepla zielona Ophiogomphus cecilia

Ważka długości od 5 do 6 centymetrów. Długość skrzydeł może osiągać od 7 do około 8 centymetrów. Dorosłe osobniki występują od czerwca do września. Ich środowiskiem życia są rzeki o piaszczystym dnie i przejrzyste strumienie. Jest to gatunek występujący na niżu Polski. W górach sięga do 1000 metrów nad poziomem morza. Ważki te łączą się w pary na leśnych i piaszczystych drogach oraz nasłonecznionych polanach. Larwy żyją na piaszczystym i nie zarośniętym dnie strumieni, zaś w rzekach występują w miejscach o szybkim prądzie. Rozwój larwalny trwa 3 - 4 lata. Pokarmem tej ważki są głównie drobne bezkręgowce. Trzepla zielona Ophiogomphus cecilia jest gatunkiem pospolitym na wschodzie Europy. Poza tym obszarem jest ona gatunkiem rzadkim, związanym z wodami płynącymi. W Polsce jest gatunkiem chronionym.