Rezerwat i ścieżka edukacyjna "Kozi Rynek"

Rezerwat Kozi Rynek został utworzony w 1959 roku jako rezerwat florystyczny o powierzchni 145,47 ha. Znajduje się 18 km na wschód od Augustowa na terenie gminy Sztabin, w południowej części Puszczy Augustowskiej. Rezerwat obejmuje fragment puszczy w znacznym stopniu zachowanym naturalnym drzewostanem, jednak w jego obrębie da się zauważyć wpływ działalności ludzkiej. Dobrze są tutaj zachowane olsy i łęgi, które zajmują największą powierzchnię rezerwatu. Przez płaski i zabagniony teren płynie leniwie, w zatorfionym obniżeniu niewielki strumień Jastrzębianka (z północy na południe). Brzegi strumienia porastane są bogatym łęgiem jesionowo - olszowym Circaeo - Alnetum z dominacją olszy Alnum oraz domieszką jesionu Fraxinus i świerka Picea. Warstwę krzewów reprezentuje czeremcha Padus, porzeczka czarna Ribes nigrum, jarzębina Sorbus aucaparia, a także lipa drobnolistna Tilia cordata. Ziołorośla pokrywają tutaj największą powierzchnię. Do ich głównych składników można zaliczyć między innymi gwiazdnicę gajową Stellaria nemorum, śledziennicę skrętolistną Chrysoplenium alternifolium, wietlicę samiczą Athyrium filix - femina, gajowca żółtego Lamiastrum galeobdolon oraz kulika zwisłego Geum rivale. Dalej od strumienia występują olsy Carici elongatae - Alnetum (zatorfione obniżenia w środkowej i południowo - wschodniej). Warstwa drzew w tym zespole składa się z olszy czarnej Alnus glutinosa z domieszką brzozy omszonej Betula pubescens i świerka Picea. Krzewy reprezentuje kruszyna pospolita Frangula alnus, jarzębina Sorbus acuparia i wierzba szara Salix cinerea. Najliczniejsze natomiast w warstwie ziół są turzyca długokłosa Carex elongata, narecznica błotna Thelypteris palustris, karbieniec pospolity Lycopus europaeus oraz psianka słodkogórz Solanum dulcamara. Grądy trzcinnikowe podzespołu Tilio - Carpinetum calamagrostietosum występują w miejscach wyniesionych, jednak w wyniku intensywnego urzytkowania drzewostany są w większości zniekształcone. Górną warstwę drzewostanu tworzy świerk Picea z domieszką dębu Quercus, osiki Populus tremula i klonu Acer (rzadziej), natomiast dolną warstwę tworzy lipa Tilia, podrosty świerka Picea, grab Carpinus i jarzębina Sorbus aucuparia. Bór mieszany wilgotny Querco - Piceetum głownie występuje na obszarach płaskich, składa się głównie ze świerka Picea z domieszką osiki Populus tremula, dębu Quercus, brzozy brodawkowatej Betula pendula i omszonej Betula pubescens (rzadziej). Głównym gatunkiem warstwy ziół jest borówka czarna Vaccinium myrtillus. Wśród wilgotnych borów mieszanych lub olsów znajdują się na niewielkich powierzchniach bory świerkowe torfowcowe Sphagno girgensohnii - Piceetum. Gatunkiem dominującym jest świerk Picea z silnie rozwiniętą warstwą mchów (Sphagnum girgensohonii i Sphagnum apiculatum). Faunę rezerwatu reprezentują bocian czarny Ciconia nigra, wilk Canis lupus, jeleń Cervus, sarna Capreolus, dzik Sus scrofa, łoś Alces, kuna Martes, borsuk Meles, lis Vulpes, ryjówka aksamitna Sorex araneus, zaskroniec zwyczajny Natrix natrix, żmija zygzakowata Vipera berus, kumak nizinny Bombina bombina, traszka zwyczajna Lissotriton vulgaris i wiele innych. W północnej części rezerwatu znajduje się mogiła powstańców z 1863 roku. 29 czerwca 1863 roku rozegrała się tu bitwa powstańców pod dowództwem pułkownika Konstantego Ramotowskiego z wojskami carskimi.

Opis ścieżki "Kozi Rynek"

Długość ścieżki wynosi około 2 km. Szacowany czas przejścia to 1,5 godziny. Poziom trudności przebycia jest zmienny w czasie. Latem średni (tego lata podczas suszy dość łatwa trasa), natomiast trudny od jesieni aż po wczesną wiosnę. Ścieżka znajduje się na trasie pomiędzy Augustowem a Lipskiem. Posiada postać pętli rozpoczynającej i kończącej się przy leśnym parkingu obok rezerwatu. Oznakowanie drogi prowadzącej bezpośrednio do rezerwatu słabe. Wjazd prowadzący znajduje się na wysokości Balinki.

Pomnik AK