Przyroda okolic osady Swoboda (Augustów)

Przez teren osady Swoboda przebiega część Kanału Augustowskiego wraz ze Śluzą Swoboda. Śluza Swoboda łączy wschodnią część kanału z Jeziorem Studzienicznym i znajduje się w zlewni rzeki Netty. Przed śluzą znajduje się niewielki zbiornik zaporowy Staw Swoboda (Jeziorko Ślepe), z którego wody docierają do Jeziora Studzienicznego poprzez samą śluzę oraz kanał upustowy i upust na progu piętrzącym. Komora śluzy przy stanach normalnych wody posiada różnicę poziomów sięgającą 1,70 metra, natomiast długość użytkowa kanału wynosi 45,77 metra i 5,95 metra. Jezioro Staw Swoboda ma długość 180 metrów, a jego brzegi porasta trzcina pospolita Phragmites Australis, inne rośliny wodne zbiornika reprezentują: grzybień biały Nymphaea alba, grążel żółty Nuphar lutea i osoka aloesowata Stratiotes aloides. Według legendy nazwa śluzy wzięła się od budujących go więźniów, a także przekopu przechodzącego przez tą równinę. Po zakończeniu wszelkich prac, więźniowie uzyskali wolność, zaś nazwa śluzy miała być tego pamiątką. Na północ od Kanału Augustowskiego znajduje się teren podmokły, biegnąc na południe torfowisko. Fragment Puszczy Augustowskiej okala obrzeża osady oraz nitkę kanału biegnącego dalej na północny wschód. Spotkać tu można mszary, lasy bagienne, turzycowiska i trzcinowiska. Na niewielkiej powierzchni znajdują się tutaj trzy typy torfowisk - niskie, przejściowe i wysokie. Wśród lasów torfowych największą rolę odgrywają subborealne brzeziny bagienne Thelypteridi - Betuletum pubescentis oraz olsy Carici elongatae - Alnetum. Dominujące gatunki drzew są reperezentowane przez olsze Alnus, sosny Pinus, świerki Picea, brzozy Betula i leszczyny Corylus. Do flory występującej na terenie osady Swoboda można zaliczyć krwawnik pospolity Achillea millefilium, klon zwyczajny Acer planatoides, dziką różę Rosa canina, sadziec konopiasty Eupatorium cannabinum, chrobotek widlasty Cladonia furcata, płonnik pospolity Polytichum commune, czermień błotna Calla palustris, farbownik lekarski Anchusa officinalis, ostrożeń warzywny Cirsium oleraceum, posłanek rozesłany Helianthemum nummularium, czworolist pospolity Paris quadrifolia, pierwiosnek lekarski Primula veris, bodziszek cuchnący Geranium robertianum, trzmielina brodawkowata Eounymus verrucosus i mąklik otrębiasty Pseudevernia furfuacea. Faunę reprezentują licznie występujące nartniki Gerris na powierzchni stawu, głuszec Tetrao urogallus, zimorodek Alcedo atthis, zieleńczyk ostrężyniec Callophrys rubi, rusałka pokrzywnik Aglais urticae, żaba trawna Rana temporaria, ropucha szara Bufo bufo, gągoł Bucephala clangula, kaczka krzyżówka Anas platyrhynchos, łabędź niemy Cygnus olor, jaszczurka żyworodna Zootoca vivipara, nimfa stawowa Enallagama cyathigerum, dostojka adype Argynnis adippe, bursztynka pospolita Succinea putris, dzik Sus scrofa, sarna Capreolus, jeleń szlachetny Cervus elaphus, natomiast świat grzybów prezentuje muchomor czerwony Amanita muscaria, maślak zwyczajny Suillus leteus, koźlarz czerwony Leccinum auranthiacum, czubajka czerwieniejąca Chlorophyllum rachodes, muchomor czerwonawy Amanita rubescens. Nieopodal Śluzy Swoboda znajduje się niewielkie jezioro dystroficzne (jezioro polihumusowe, suchar), które porastają różnego rodzaju mchy, w tym mech płonnik Polytrichum i torfowiec spiczastolistny Sphagnum cuspidatum. Ponadto występuje tu rosiczka okrągłolistna Drosera rotunifolia i przygiełka biała Rhynchospora alba. Nad brzegami rosną sosny Pinus i brzozy Betula.

Chrobotek widlasty Cladonia furcata